10 bài tập ôn thi HSG KTPL 12 Bài 12: Quyền và nghĩa vụ công dân trong bảo vệ, chăm sóc sức khỏe và đảm bảo an sinh xã hội có lời giải

- Bà A có quyền được bảo vệ và chăm sóc sức khỏe không? Giải thích:

+ Có: Theo quy định của pháp luật Việt Nam, mọi công dân đều có quyền được bảo vệ và chăm sóc sức khỏe mà không bị phân biệt đối xử về dân tộc, địa vị xã hội hay nơi cư trú. Bà A sống ở vùng sâu vùng xa nhưng vẫn có quyền được tiếp cận các dịch vụ y tế để bảo vệ sức khỏe và tính mạng của mình.

+ Quyền bị ảnh hưởng do điều kiện địa lý và cơ sở hạ tầng: Mặc dù bà A có quyền được khám chữa bệnh, nhưng do điều kiện địa lý khó khăn và thiếu thốn dịch vụ y tế tại vùng sâu vùng xa, quyền này không được đảm bảo thực hiện một cách đầy đủ và kịp thời.

+ Sự cần thiết của bình đẳng trong khám chữa bệnh: Trường hợp của bà A thể hiện sự bất bình đẳng trong tiếp cận dịch vụ y tế giữa người dân ở vùng sâu vùng xa và người dân ở khu vực thành thị. Điều này đi ngược lại nguyên tắc bình đẳng trong khám chữa bệnh mà pháp luật đã quy định.

- Nhà nước và xã hội có trách nhiệm gì trong việc đảm bảo quyền này cho bà A?

* Nhà nước: 

+ Đảm bảo tiếp cận dịch vụ y tế công bằng: Nhà nước có trách nhiệm xây dựng và phát triển hệ thống y tế cơ sở ở các vùng sâu vùng xa để đảm bảo mọi người dân đều có thể tiếp cận dịch vụ y tế một cách công bằng và kịp thời.

+ Đầu tư cơ sở hạ tầng y tế: Cần tăng cường đầu tư cơ sở hạ tầng y tế, cung cấp các trang thiết bị y tế cần thiết và đào tạo nhân lực y tế cho các trạm y tế xã, bệnh viện huyện ở các khu vực khó khăn.

+ Chính sách ưu tiên và hỗ trợ: Nhà nước cần có chính sách ưu tiên và hỗ trợ cho người dân ở vùng sâu vùng xa như miễn giảm chi phí khám chữa bệnh, cung cấp bảo hiểm y tế toàn dân.

+ Phát triển hệ thống cấp cứu lưu động: Đảm bảo khả năng cấp cứu kịp thời bằng cách phát triển hệ thống cấp cứu lưu động hoặc ứng dụng công nghệ trong việc tiếp nhận thông tin và điều phối cấp cứu.

* Xã hội: 

+ Chung tay hỗ trợ cộng đồng: Cộng đồng và các tổ chức xã hội cần chung tay hỗ trợ, phát triển các chương trình từ thiện y tế, đưa bác sĩ tình nguyện đến khám chữa bệnh tại các vùng sâu vùng xa.

+ Nâng cao nhận thức cộng đồng: Tăng cường tuyên truyền và giáo dục người dân về ý thức chăm sóc sức khỏe và cách phòng bệnh, đặc biệt là tại các khu vực có điều kiện kinh tế khó khăn.

=> Kết luận: Bà A có quyền được bảo vệ và chăm sóc sức khỏe theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên, quyền này chưa được đảm bảo thực hiện một cách công bằng do điều kiện địa lý và thiếu thốn dịch vụ y tế tại vùng sâu vùng xa. Nhà nước và xã hội cần có trách nhiệm cải thiện cơ sở hạ tầng y tế, phát triển hệ thống y tế cơ sở và thực hiện các chính sách hỗ trợ để đảm bảo quyền này cho mọi người dân, không phân biệt nơi cư trú.

* Phân tích tình huống: Anh B làm việc trong môi trường độc hại và bị mắc bệnh nghề nghiệp, nhưng công ty không bồi thường và không đảm bảo các chế độ an sinh xã hội. Điều này vi phạm quyền của công dân trong bảo vệ sức khỏe và đảm bảo an sinh xã hội. Cụ thể:

+ Anh B có quyền được bảo vệ sức khỏe trong quá trình làm việc, bao gồm quyền được trang bị các thiết bị bảo hộ lao động và quyền được khám sức khỏe định kỳ.

+ Anh B có quyền được hưởng các chế độ an sinh xã hội như trợ cấp tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp theo quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội.

+ Công ty có nghĩa vụ bồi thường cho anh B nếu anh bị mắc bệnh nghề nghiệp do điều kiện lao động gây ra.

* Trả lời câu hỏi

- Anh B có những quyền gì liên quan đến bảo vệ sức khỏe và an sinh xã hội trong trường hợp này?

+ Quyền được bảo vệ sức khỏe: Anh B có quyền yêu cầu công ty đảm bảo điều kiện làm việc an toàn, trang bị đầy đủ thiết bị bảo hộ lao động và được khám sức khỏe định kỳ.

+ Quyền được bồi thường và hưởng chế độ an sinh xã hội: Anh B có quyền yêu cầu công ty bồi thường thiệt hại do bệnh nghề nghiệp và được hưởng các chế độ bảo hiểm xã hội như trợ cấp tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp theo quy định của pháp luật.

+ Quyền khiếu nại, tố cáo: Anh B có quyền khiếu nại hoặc tố cáo nếu công ty không thực hiện đúng nghĩa vụ bảo vệ sức khỏe và đảm bảo an sinh xã hội cho người lao động.

- Anh B cần làm gì để bảo vệ quyền lợi của mình?

+ Yêu cầu công ty thực hiện nghĩa vụ: Anh B nên yêu cầu công ty thực hiện nghĩa vụ bồi thường và đảm bảo các chế độ an sinh xã hội cho mình theo quy định của pháp luật.

+ Liên hệ cơ quan chức năng: Nếu công ty không giải quyết thỏa đáng, anh B có thể liên hệ với cơ quan bảo hiểm xã hội hoặc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội để yêu cầu hỗ trợ và can thiệp.

+ Khiếu nại hoặc khởi kiện: Nếu các biện pháp trên không hiệu quả, anh B có quyền khiếu nại hoặc khởi kiện công ty ra Tòa án để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình.

+ Tố cáo nếu có hành vi vi phạm pháp luật: Nếu phát hiện công ty có hành vi vi phạm pháp luật trong việc đảm bảo an toàn lao động hoặc an sinh xã hội, anh B có quyền tố cáo đến cơ quan chức năng có thẩm quyền.

=> Kết luận: Trong trường hợp này, anh B có đầy đủ quyền được bảo vệ sức khỏe và đảm bảo an sinh xã hội theo quy định của pháp luật. Anh cần thực hiện các bước từ yêu cầu công ty, liên hệ cơ quan chức năng, đến khiếu nại, khởi kiện hoặc tố cáo để bảo vệ quyền lợi của mình. Điều này không chỉ giúp anh B được hưởng đầy đủ quyền lợi mà còn góp phần đảm bảo sự công bằng, minh bạch trong việc thực hiện các quy định pháp luật về bảo vệ sức khỏe và an sinh xã hội.

* Phân tích tình huống: Chị C đang mang thai nhưng không có điều kiện khám thai định kỳ vì khó khăn về tài chính, dẫn đến lo lắng cho sức khỏe của mình và thai nhi.

- Theo quy định pháp luật, chị C có quyền được chăm sóc sức khỏe khi mang thai, bao gồm quyền được khám thai định kỳ để đảm bảo sức khỏe cho cả mẹ và thai nhi.

- Nhà nước có trách nhiệm hỗ trợ những người có hoàn cảnh khó khăn để đảm bảo quyền này, nhằm giúp phụ nữ mang thai được chăm sóc sức khỏe đầy đủ và an toàn.

* Trả lời câu hỏi

- Chị C có quyền được chăm sóc sức khỏe khi mang thai không?

+ Có. Chị C có quyền được chăm sóc sức khỏe khi mang thai theo quy định của pháp luật về quyền bảo vệ và chăm sóc sức khỏe của công dân.

+ Quyền này bao gồm quyền được khám thai định kỳ, được cung cấp thông tin về sức khỏe sinh sản, và được tôn trọng nhân phẩm trong quá trình khám chữa bệnh.

+ Ngoài ra, chị C cũng có quyền tham gia bảo hiểm y tế để giảm bớt gánh nặng tài chính khi khám thai và sinh con.

- Nhà nước có những chính sách gì để hỗ trợ phụ nữ mang thai có hoàn cảnh khó khăn?

+ Chính sách bảo hiểm y tế: Phụ nữ mang thai thuộc hộ nghèo hoặc có hoàn cảnh khó khăn có thể được cấp thẻ bảo hiểm y tế miễn phí hoặc hưởng các chế độ ưu đãi trong khám chữa bệnh.

+ Chính sách hỗ trợ thai sản: Theo Luật Bảo hiểm xã hội, phụ nữ mang thai được hưởng chế độ thai sản, bao gồm khám thai định kỳ, nghỉ thai sản, và trợ cấp khi sinh con.

+ Chính sách trợ cấp xã hội: Phụ nữ mang thai thuộc hộ gia đình nghèo, cận nghèo hoặc có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn có thể được hưởng trợ cấp xã hội hàng tháng hoặc hỗ trợ một lần khi sinh con.

+ Chính sách chăm sóc sức khỏe sinh sản: Nhà nước cung cấp các dịch vụ tư vấn và chăm sóc sức khỏe sinh sản miễn phí tại các cơ sở y tế công lập, đặc biệt ưu tiên cho phụ nữ mang thai ở vùng sâu, vùng xa và những người có hoàn cảnh khó khăn.

=> Kết luận: Trong trường hợp này, chị C có đầy đủ quyền được chăm sóc sức khỏe khi mang thai theo quy định của pháp luật. Nhà nước có trách nhiệm hỗ trợ những phụ nữ mang thai có hoàn cảnh khó khăn thông qua các chính sách bảo hiểm y tế, trợ cấp xã hội, và chăm sóc sức khỏe sinh sản. Chị C có thể tìm hiểu và liên hệ với cơ quan y tế địa phương hoặc cơ quan bảo hiểm xã hội để được hỗ trợ và đảm bảo quyền lợi của mình.

* Phân tích tình huống: Bà Hoa sống ở vùng quê nghèo, bị bệnh tim nhưng không có tiền chữa trị. Con cái bà đi làm xa, không thể giúp đỡ thường xuyên.

- Theo quy định pháp luật, bà Hoa có quyền được bảo vệ và chăm sóc sức khỏe, bao gồm quyền được khám chữa bệnh và quyền được hưởng các chế độ an sinh xã hội khi gặp khó khăn về kinh tế và sức khỏe.

- Nhà nước và xã hội có trách nhiệm hỗ trợ những người có hoàn cảnh khó khăn như bà Hoa để đảm bảo quyền lợi về sức khỏe và an sinh xã hội.

* Trả lời câu hỏi

- Bà Hoa có quyền được bảo vệ và chăm sóc sức khỏe không?

+ Có. Bà Hoa có quyền được bảo vệ và chăm sóc sức khỏe theo quy định của pháp luật về quyền bảo vệ và chăm sóc sức khỏe của công dân.

+ Quyền này bao gồm quyền được khám chữa bệnh bình đẳng, quyền được tiếp cận thông tin y tế và quyền được tôn trọng nhân phẩm trong quá trình khám chữa bệnh.

+ Ngoài ra, do bà Hoa có hoàn cảnh khó khăn, bà còn có quyền được hỗ trợ từ các chính sách an sinh xã hội của Nhà nước để đảm bảo việc khám chữa bệnh.

- Theo quy định của pháp luật, bà Hoa có thể được hưởng những chế độ hỗ trợ nào từ Nhà nước và xã hội?

+ Chính sách bảo hiểm y tế:

▪ Bà Hoa có thể được cấp thẻ bảo hiểm y tế miễn phí nếu thuộc diện hộ nghèo hoặc cận nghèo, người cao tuổi không có người phụng dưỡng.

▪ Thẻ bảo hiểm y tế này giúp bà Hoa được khám chữa bệnh tại các cơ sở y tế công lập với chi phí thấp hoặc miễn phí tùy theo quy định hiện hành.

+ Chính sách trợ cấp xã hội:

▪ Nếu bà Hoa thuộc diện người cao tuổi, hộ nghèo hoặc có hoàn cảnh khó khăn đặc biệt, bà có thể được hưởng trợ cấp xã hội hàng tháng.

▪ Ngoài ra, bà Hoa cũng có thể được hỗ trợ chi phí khám chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe tại cộng đồng thông qua các chương trình an sinh xã hội.

+ Chính sách chăm sóc sức khỏe cộng đồng:

▪ Bà Hoa có quyền được khám chữa bệnh tại các trạm y tế xã hoặc cơ sở y tế công lập gần nơi cư trú với chi phí thấp.

▪ Nhà nước có các chương trình khám chữa bệnh lưu động cho người dân ở vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn, giúp bà Hoa có cơ hội tiếp cận dịch vụ y tế.

+ Hỗ trợ từ các tổ chức xã hội: Bà Hoa có thể nhận được sự hỗ trợ từ các tổ chức xã hội, tổ chức từ thiện, quỹ hỗ trợ người nghèo hoặc các chương trình chăm sóc sức khỏe cộng đồng.

=> Kết luận: Trong trường hợp này, bà Hoa có đầy đủ quyền được bảo vệ và chăm sóc sức khỏe theo quy định của pháp luật. Nhà nước và xã hội có trách nhiệm hỗ trợ bà thông qua các chính sách bảo hiểm y tế, trợ cấp xã hội, và chăm sóc sức khỏe cộng đồng. Bà Hoa hoặc người thân có thể liên hệ với cơ quan bảo hiểm xã hội địa phương hoặc Ủy ban nhân dân xã để được hướng dẫn và hỗ trợ trong việc tiếp cận các chính sách này.

* Phân tích tình huống: Bà Mận, 70 tuổi, sống neo đơn, bị tai biến mạch máu não. Con trai bà làm ăn xa, không thể về chăm sóc thường xuyên. Cháu nội bà, bé Lan, 10 tuổi, phải nghỉ học để chăm sóc bà.

- Theo quy định pháp luật, bà Mận có quyền được bảo vệ và chăm sóc sức khỏe, bao gồm quyền được khám chữa bệnh, quyền được chăm sóc tại nhà hoặc tại cộng đồng do hoàn cảnh neo đơn và bệnh tật nặng.

- Bé Lan có quyền được học tập và phát triển toàn diện. Do hoàn cảnh khó khăn phải nghỉ học, bé Lan cần được hỗ trợ để đảm bảo quyền học tập.

- Nhà nước và xã hội có trách nhiệm hỗ trợ những người có hoàn cảnh khó khăn như bà Mận và bé Lan để đảm bảo quyền lợi về sức khỏe, học tập và an sinh xã hội.

* Trả lời câu hỏi

a) Bà Mận có quyền được bảo vệ và chăm sóc sức khỏe không? Giải thích.

- Có. Bà Mận có quyền được bảo vệ và chăm sóc sức khỏe theo quy định của pháp luật về quyền bảo vệ và chăm sóc sức khỏe của công dân, đặc biệt là người cao tuổi.

- Quyền này bao gồm quyền được khám chữa bệnh bình đẳng, quyền được chăm sóc sức khỏe tại nhà hoặc tại cộng đồng thông qua các chương trình y tế cộng đồng.

- Do bà Mận bị tai biến mạch máu não và sống neo đơn, bà có quyền được hưởng các chính sách hỗ trợ chăm sóc sức khỏe đặc biệt cho người cao tuổi có hoàn cảnh khó khăn.

b) Theo quy định của pháp luật, bà Mận và bé Lan có thể được hưởng những chế độ hỗ trợ nào từ Nhà nước và xã hội?

- Đối với bà Mận:

+ Chính sách bảo hiểm y tế: 

▪ Bà Mận có thể được cấp thẻ bảo hiểm y tế miễn phí nếu thuộc diện người cao tuổi không có lương hưu hoặc trợ cấp hàng tháng từ bảo hiểm xã hội.

▪ Thẻ bảo hiểm y tế giúp bà Mận được khám chữa bệnh tại các cơ sở y tế công lập với chi phí thấp hoặc miễn phí tùy theo quy định hiện hành.

+ Chính sách trợ cấp xã hội: 

▪ Nếu bà Mận thuộc diện người cao tuổi neo đơn hoặc có hoàn cảnh khó khăn đặc biệt, bà có thể được hưởng trợ cấp xã hội hàng tháng.

▪ Bà Mận cũng có thể được hưởng trợ cấp chăm sóc sức khỏe tại nhà hoặc tại cộng đồng thông qua các chương trình an sinh xã hội.

+ Chính sách chăm sóc sức khỏe cộng đồng: 

▪ Bà Mận có quyền được khám chữa bệnh tại trạm y tế xã hoặc cơ sở y tế công lập gần nơi cư trú với chi phí thấp.

▪ Nhà nước có các chương trình chăm sóc sức khỏe tại nhà hoặc chăm sóc tại cộng đồng dành cho người cao tuổi có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn.

+ Hỗ trợ từ các tổ chức xã hội: Bà Mận có thể nhận được sự hỗ trợ từ các tổ chức xã hội, tổ chức từ thiện, hoặc các chương trình chăm sóc sức khỏe cộng đồng.

- Đối với bé Lan:

+ Chính sách bảo vệ và chăm sóc trẻ em: 

▪ Bé Lan có quyền được đi học và phát triển toàn diện, không bị phân biệt đối xử vì hoàn cảnh gia đình.

▪ Nhà nước có các chính sách hỗ trợ trẻ em có hoàn cảnh khó khăn được đến trường, bao gồm miễn giảm học phí và hỗ trợ sách vở, dụng cụ học tập.

+ Chính sách trợ cấp xã hội cho trẻ em: 

▪ Nếu bé Lan thuộc diện trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn (sống cùng người già yếu, bệnh tật), bé Lan có thể được nhận trợ cấp xã hội hàng tháng.

▪ Ngoài ra, bé Lan có thể được hỗ trợ chăm sóc và bảo vệ quyền lợi thông qua các chương trình bảo trợ trẻ em.

+ Hỗ trợ từ các tổ chức xã hội: Bé Lan có thể nhận được sự hỗ trợ từ các tổ chức xã hội, tổ chức từ thiện, hoặc các chương trình giáo dục cộng đồng để đảm bảo quyền học tập và phát triển toàn diện.

=> Kết luận: Trong trường hợp này, bà Mận có đầy đủ quyền được bảo vệ và chăm sóc sức khỏe theo quy định của pháp luật, bao gồm quyền được khám chữa bệnh, chăm sóc sức khỏe tại nhà và trợ cấp xã hội. Bé Lan cũng có quyền được học tập và phát triển toàn diện, không bị gián đoạn vì hoàn cảnh khó khăn. Nhà nước và xã hội có trách nhiệm hỗ trợ bà Mận và bé Lan thông qua các chính sách bảo hiểm y tế, trợ cấp xã hội, bảo vệ và chăm sóc trẻ em. Gia đình hoặc người thân có thể liên hệ với cơ quan bảo hiểm xã hội địa phương hoặc Ủy ban nhân dân xã để được hướng dẫn và hỗ trợ trong việc tiếp cận các chính sách này.