(Ngữ liệu ngoài sgk) Ba rưỡi sáng

- Bài thơ trên được viết theo thể thơ tự do.

- Dấu hiện nhận biết:

+ Không giới hạn số câu, số chữ trong một dòng thơ.

+ Không bắt buộc theo khuôn mẫu vần điệu như lục bát hay thất ngôn bát cú.

+ Nhịp thơ linh hoạt, có thể thay đổi theo cảm xúc và ý tưởng của tác giả.

+ Nội dung thường thể hiện tư tưởng sâu sắc, cảm xúc mạnh mẽ, phù hợp với cách biểu đạt hiện đại.

- Hình ảnh "ngựa sắt" tượng trưng cho chiếc xe đạp cũ kỹ đã trở thành biểu tượng cho sự lam lũ, như con tuấn mã chiến đấu trên chiến trường đời.

- Những hình ảnh mang tính biểu tượng như "ngựa sắt" vật lộn cơm áo, "một nghìn trận gió" tượng trưng cho khát vọng tự do, cùng phép đối lập giữa hiện thực "ba rưỡi sáng" và ước mơ "mặt trời lên" đã chạm đến trái tim người đọc bằng sự giản dị mà sâu lắng.

Cụm từ "giật lấy miếng ăn" mang âm hưởng bạo liệt - khi con người bất chấp tất cả để giành giật. Nhưng ngay lập tức được cân bằng bởi vế "bằng bàn tay lương thiện", đó là ranh giới thiêng liêng giữa sự chật vật và nhân cách.

- Thế giới trẻ thơ hiện lên qua những trò chơi đầy màu sắc và quen thuộc “cô dâu, công chúa, nữ hoàng", nơi các em được "phi ngựa lướt một nghìn trận gió". Đó đều là những “vai diễn” hạnh phúc trong tâm hồn thơ trẻ. sự chuyển đổi thời gian: "ba rưỡi sáng" - một khoảng thời khắc khắc nghiệt đối lập với sự hiện hữu của ánh sáng, ấm áp của "lúc mặt trời lên", như cách cha mẹ dùng bóng tối của mình che chở cho nắng mai của con.

- Thế giới trẻ thơ với thế giới mưu sinh của cha mẹ có sự tương phản rõ ràng, phản chiếu quy luật cuộc sống: mỗi niềm vui trẻ thơ đều được đánh đổi bằng những nhọc nhằn của đấng sinh thành.

=> Sự đối lập này không nhằm phơi bày nghịch lý xã hội, mà để ngợi ca sức mạnh của tình yêu thương có thể biến những nhọc nhằn thành niềm vui.

Câu thơ cuối cùng như một nốt lặng đầy xúc động: "Chơi thật cuộc đời chúng ta đẫm áo", chữ "đẫm" vừa gợi mồ hôi, vừa gợi nước mắt, nhưng cũng ẩn chứa niềm tự hào thầm lặng.