Giải SBT Ngữ văn 12 CD Bài 2: Hài kịch có đáp án

1-c; 2-e; 3-i; 4-d; 5-a; 6-b; 7-g.

- Tình huống kịch trong đoạn trích Quan thành tra: Đọc trộm thư của Khlét-xta-cốp, chủ sự bưu vụ phát hiện ra “Người công chức chúng ta tưởng là quan thanh tra, lại không phải là quan thanh tra” và thông báo cho tất cả đám quan chức trong thành phố khiến chúng sững sờ vì bất ngờ. (Sự nhầm lẫn (của thị trưởng và quan chức thành phố), sự lợi dụng nhầm lẫn (của Khiết-xta-cốp) bị lộ, sự thật được phơi bày).

- Xung đột trong đoạn trích Quan thanh tra: Xung đột giữa Khlét xa cốp kẻ đã láu cá tranh thủ “đục nước béo cờ” khi bị đám quan chức tướng nhằm hắn là quan thanh tra - với tất cả đám quan chức, quý tộc quan liêu, bịp bợm, thối tha trong thành phố gồm: thị trưởng, chủ sự bưu vụ, viện trưởng viện tế bần, kiểm học, chánh án,...

1-e, 2-a, 3-d, 4-b, 5-g.

Theo Gô-gôn: “Tôi tiếc rằng không ai nhận thấy một nhân vật trung thực, cao thượng, hoạt động trong suốt vở kịch từ đầu đến cuối. Nhân vật trung thực và cao thượng đó là cái cười”.

- Tiếng cười trong đoạn trích đã phơi bày tất cả sự thật thối nát của bộ máy quan lại và quý tộc trong xã hội đương thời. Tiếng cười giúp người đọc nhận rõ bản chất xã hội. Tiếng cười chĩa mũi nhọn phê phán, đả kích tất cả các thói hư, tật xấu, tệ nạn,... cần lên án. Gô-gôn chia sẻ: “Trong Quan thanh tra, tôi có ý định tập hợp thành một đống và biến thành trò cười tất cả những điều xấu xa ở Nga mà tôi được biết, tất cả những điều bất công đã xảy ra ở những nơi và trong những trường hợp đòi hỏi người ta phải công bằng nhiều nhất”. Tất cả chúng là những gương mặt méo mó từ bản chất. Và thái độ của tác giả bộc lộ trực tiếp ngay qua lời đề từ ; “Mặt mày méo mó, đừng đổ tại gương” (tục ngữ Nga), Với vở kịch “Quan thanh tra”, trong từ vựng Nga có thêm một từ ngữ mới: Khlét-xta-cốp-si-na (thói Khlét-xta-cốp) chỉ “những biểu hiện cực đoan của chủ nghĩa cá nhân danh lợi, những hành động của một kẻ tầm thường, rỗng tuếch, hèn nhát, nhưng đã trâng tráo khoe khoang khoác lác, lừa lọc để mọi người tưởng lầm rằng y là một con người hoàn toàn khác

- Tiếng cười thúc đẩy sự phản kháng, đấu tranh để loại bỏ cái tồi tệ, cái xấu, cái ác trong xã hội, mở đường cho sự đi tới của cái tích cực, tiến bộ. Tiếng cười chính là nhân vật trung thực và dũng cảm trong vở hài kịch này.

- Thông điệp chính của đoạn trích là vấn nạn đạo đức và tham nhũng trong xã hội ngày nay. Quan lại địa phương vốn là những kẻ tham nhũng vô cùng lo sợ, tìm mọi cách để mua chuộc, hối lộ cho quan thanh tra. Ngay khi nhận tin Khlet- xta- cốp là quan thanh tra thì nhanh chóng lấy lòng bằng cách bày ra những bữa ăn ngon, cho vay tiền thoải mái, thậm chí, ngài thị trưởng vì khát vọng thăng công tiến chức mà hiến cả con gái hòng lấy lòng vị “quan thanh tra” giả này. Đoạn trích đã vạch trần bản chất của bộ máy quan chức mục nát dưới chế độ Sa hoàng.

- Qua thông điệp của đoạn trích như gửi đến một lời phê phán hiện thực xã hội khi nạn tham nhũng đang len lỏi và âm ỉ trong từng bộ máy chính quyền và cũng như một lời nhắc nhở cho sự ngu dốt và mục nát của chính quyền sẽ đưa đến những hậu quả nghiêm trọng.

Chọn đáp án: A. Sai-lốc đòi toà xử kiện theo đúng điều khoản độc ác được ghi trong tờ văn khế và Poóc-xi-a đã khiến Sai-lốc phải trả giá bằng chính các điều khoản của văn khế

Chọn đáp án: B. Sai-lốc

Chọn đáp án: A. Xung đột giữa cái xấu với cái tốt

(1) – b, (2) – c, (3) – a.

Chọn đáp án: D. Sử dụng lập luận của đối thủ để hạ gục đối thủ

- Đó là tính cách tham lam, độc ác, chỉ vì tiền mà mất hết tính người, quyết dồn người khác vào con đường chết. Tính cách như vậy tất yếu phải chuốc lấy kết cục: tử chỗ đi thưa kiện, kết án, mưu mô đẩy người khác vào chỗ chết, đến chỗ bị kết tội, bị tịch thu hết gia sản và tính mạng của bản thân cũng có nguy cơ không giữ được. (Chú ý đến sự khăng khăng viện dẫn cam kết trong văn khế của lão, trơ trơ trước mọi thuyết phục về khoan hồng và lòng nhân từ; những lời ca tụng, lớn dương quan toà thể hiện sự hả hệ vì thoả mãn được mưu đồ thâm độc của bản thân, sự đầu hàng từng bước cho thấy hắn vẫn tham lam “cố đấm ăn xôi” như thế nào,...).

- Sai-lốc là nhân vật hài kịch bởi hắn là hiện thân của cái xấu, cái ác, là đối tượng của tiếng cười phê phán, lên án sự tham lam, độc ác, mất hết tính người.

- Nhân vật Sai-lốc được thể hiện qua thủ pháp tạo tình huống giàu kịch tính, gây ông đập lưng ông”, dùng lập luận, thủ đoạn của chính đối thủ để hạ gục đôi thủ.

- Đó là tính cách tham lam, độc ác, chỉ vì tiền mà mất hết tính người, quyết dồn người khác vào con đường chết. Tính cách như vậy tất yếu phải chuốc lấy kết cục: tử chỗ đi thưa kiện, kết án, mưu mô đẩy người khác vào chỗ chết, đến chỗ bị kết tội, bị tịch thu hết gia sản và tính mạng của bản thân cũng có nguy cơ không giữ được. (Chú ý đến sự khăng khăng viện dẫn cam kết trong văn khế của lão, trơ trơ trước mọi thuyết phục về khoan hồng và lòng nhân từ; những lời ca tụng, lớn dương quan toà thể hiện sự hả hệ vì thoả mãn được mưu đồ thâm độc của bản thân, sự đầu hàng từng bước cho thấy hắn vẫn tham lam “cố đấm ăn xôi” như thế nào,...).

- Sai-lốc là nhân vật hài kịch bởi hắn là hiện thân của cái xấu, cái ác, là đối tượng của tiếng cười phê phán, lên án sự tham lam, độc ác, mất hết tính người.

- Nhân vật Sai-lốc được thể hiện qua thủ pháp tạo tình huống giàu kịch tính, gây ông đập lưng ông”, dùng lập luận, thủ đoạn của chính đối thủ để hạ gục đôi thủ.

- Đó là tính cách tham lam, độc ác, chỉ vì tiền mà mất hết tính người, quyết dồn người khác vào con đường chết. Tính cách như vậy tất yếu phải chuốc lấy kết cục: tử chỗ đi thưa kiện, kết án, mưu mô đẩy người khác vào chỗ chết, đến chỗ bị kết tội, bị tịch thu hết gia sản và tính mạng của bản thân cũng có nguy cơ không giữ được. (Chú ý đến sự khăng khăng viện dẫn cam kết trong văn khế của lão, trơ trơ trước mọi thuyết phục về khoan hồng và lòng nhân từ; những lời ca tụng, lớn dương quan toà thể hiện sự hả hệ vì thoả mãn được mưu đồ thâm độc của bản thân, sự đầu hàng từng bước cho thấy hắn vẫn tham lam “cố đấm ăn xôi” như thế nào,...).

- Sai-lốc là nhân vật hài kịch bởi hắn là hiện thân của cái xấu, cái ác, là đối tượng của tiếng cười phê phán, lên án sự tham lam, độc ác, mất hết tính người.

- Nhân vật Sai-lốc được thể hiện qua thủ pháp tạo tình huống giàu kịch tính, gây ông đập lưng ông”, dùng lập luận, thủ đoạn của chính đối thủ để hạ gục đôi thủ.

- HS có thể đồng tình với quan điểm của quan toà về sự khoan hồng trong kiến a, về sự tuân thủ thượng tôn pháp luật trong ý kiến c. Để lí giải, HS cần làm rõ tác dụng của sự khoan hồng và tôn trọng luật pháp và những hệ luỵ, hậu quả nếu con người bất chấp luật pháp, hoặc không thể hiện sự khoan hồng đối với kẻ phạm tội.

- HS có thể bày tỏ sự không đồng tình với ý kiến b. Về mặt lí giải, có thể dựa trên ý kiến c. Lời của Ba-xa-ni-ô thể hiện sự cảm tính, có thể dẫn đến những tiền lệ nguy hiểm nếu như pháp luật bị bẻ cong,…

a) Chọn đáp án: B. Cử Lân sử dụng tiếng “ta đặc” để giải thích lí do muốn “tiệt cái hơi giống An Nam” và thuyết phục Kim Ninh “bỏ quách cái giống nòi An Nam”

b) Chọn đáp án: C. Bàng thoại

c) Chọn đáp án: D. Xung đột giữa nhân vật Cử Lân và Kim Ninh

d) Chọn đáp án: A. (1), (2)

e) Chọn đáp án: A. Tây hoá, vong bản, khinh bỉ giống nòi.

Các sự việc chính của văn bản:

- Sau khi đi thăm đồng, ông Đoàn Xoa trở về nhà. Hướng, bí thư Đảng uỷ xã, đã ở nhà ông để nghe ngóng tình hình. Ông kể chuyện mình vờ hỏi thử bà con và yên tâm khi thấy tình hình quê hương vẫn vững vàng trong khi nhiều nơi “khoán chui” lung tung lắm. Mọi người yên lặng nhìn nhau.

- Bà Xoa vội bảo Mai ra nói Thông đừng vác bao đạm về nhà nhưng không kịp, bà Xoa nói dối chồng đó là người chuyển đạm cho hợp tác vào nhầm nhà.

- Thấy cụ Bản sang, ông Xoa tưởng cụ đến ăn xin nên bảo vợ san sẻ gói mì sợi và cơm nguội phơi khô mình vừa mang về. Ông Xoa trách bí thư Đảng uỷ xã để dân đói. Không ngờ cụ Bản nói mình đến là để mời gia đình ông Xoa sang ăn mừng nhà cụ đã lên được nếp nhà ngói năm gian. Ông Xoa ngạc nhiên. Cụ Bản thông báo cho ông Xoa biết cả làng ai cũng khá giả nhờ việc giao khoán.

- Ông Xoa nổi giận cho rằng tình hình “Loạn, loạn đến nơi rồi!”. Ông đến nhà bí thư Huyện uỷ để xác minh nhưng không gặp. Ông gọi điện cho Chủ tịch tỉnh cũng không được nên định vê ngay Trung ương báo cáo. Vợ bí thư Huyện uỷ tìm kế hoãn binh, nhờ ông và con gái ra biên mua mẻ tôm về làm bữa trưa.

- Ông Xoa bắt gặp cảnh thuỷ thủ mang cá tươi đi bán tự do theo giá chợ. Ông tức giận đòi mời chính quyền ra lập biên bản. Thuyền trưởng Quân xuất hiện và quyết liệt khẳng định việc làm của mình là chính đáng, phê phán ông Xoa là người duy tâm, trái ngược tự nhiên. Ông Đoàn Xoa đe doạ sẽ không cho qua chuyện này.

Chọn đáp án: B. Ông Đoàn Xoa về thăm quê và phát hiện ra sự việc “khoán chui” của địa phương mình

Chọn đáp án: D. Xung đột giữa ông Đoàn Xoa và tất cả các nhân vật còn lại

C. Xung đột giữa sự lạc hậu, cứng nhắc, máy móc, duy ý chí trong tư duy của người làm lãnh đạo quan liêu với sự dũng cảm, tiên phong trong cách nghĩ, cách làm của người lao động và người lãnh đạo ở cơ sở gắn bó, thấu hiểu thực tiễn đời sống.

- Các chỉ dẫn sân khấu: Với mọi người, vồn vã, mọi người yên lặng nhìn nhau,…

- Tác dụng: cho biết bối cảnh của đoạn trích, cho biết các hành động, biểu đạt đi kèm ngôn ngữ của nhân vật, nhờ đó, giúp người đọc hình dung ra nhân vật rõ nét, sinh động hơn, hiểu được ý nghĩa của lời thoại.

- Người duy tâm: người có quan điểm duy tâm (trái với duy vật), cho rằng tinh thần, ý thức, tâm lí là cái có trước và quyết định sự tồn tại của thế giới vật chất. Người trái ngược tự nhiên: người suy nghĩ và hành động không thuận theo các quy luật của thực tiễn.

- Trong lời thoại của mình, nhân vật Quân nói thẳng với ông Đoàn Xoa hai điều: (1) Ông là người duy tâm, người trái ngược tự nhiên; (2) Lối suy nghĩ duy tâm, trái tự nhiên của ông Xoa và nhiều người là một trong những nguyên nhân làm cho đất nước mãi đói nghèo. Đó là một ý kiến thẳng thắn, dũng cảm và “bắt bệnh” rất chính xác.

- Ông Xoa là người duy tâm, trái tự nhiên trong suy nghĩ.

+ “Tình hình nhiều nơi nguy cấp lắm. Công cụ sản xuất giao vào tay xã viên”; “Rồi cả những vật tư [...] họ dám cả gan bán cho từng nhà”; “Người ta có thể làm đến chết trâu chết bò [...] Họ làm vì hợp tác hay vì cá nhân họ?”; “Làm gì còn có hợp tác [...] Loạn, loạn đến nơi rồi!”, “ tại sao cá là sản phẩm của nhà nước, tài sản xã hội chủ nghĩa, mà các anh lại đem bán ra ngoài. Ai cho phép?”, “Vậy thì họ làm việc vì cái gì? Vì lí tưởng hay vì miếng ăn?”.

+ Qua các lời thoại trên có thể thấy:

• Ông Xoa tách rời lợi ích của hợp tác xã và cá nhân, lợi ích của mỗi người và lợi ích chung của đất nước, chỉ quan tâm đến lợi ích của hợp tác, của nhà nước, áo của mỗi người, mỗi gia đình); ông tách rời “lí tưởng” (thuộc về đời sống tinh không quan tâm đến lợi ích của cá nhân (gắn liền với cuộc sống, miếng cơm, manh thần, khát vọng của con người) với “miếng ăn” (thuộc về vật chất, đời sống hằng ngày của con người) và chỉ coi trọng việc “vì lí tưởng”, không quan tâm, thậm chí coi thường chuyện “vì miếng ăn”, không quan tâm đến cuộc sống cơm áo gạo tiền của con người. Trong khi đó, như lời nhân vật Quân chỉ rõ: “Phải chăm lo đến người lao động thì họ mới toàn tâm toàn ý được”; “Ngoài nghĩa vụ đóng góp với nhà nước, với tập thể, còn có phần của chúng tôi. Chúng tôi được quyền hưởng. Thích ăn, thích cho hay đem bán là tuỳ ý”; “Cái lối ở đâu không chăm lo đến đời sống của người lao động, mà lại đòi hỏi họ phải hi sinh để làm ra nhiều của cải”.

• Ông Xoa yêu cầu phải thực hiện đúng các chủ trương, chính sách đã đề ra mà không quan tâm xem điều đó có còn phù hợp với thực tiễn nữa không. Chủ trương hợp tác hoá có thể phù hợp trong bối cảnh đất nước có chiến tranh, cần huy động tối đa sức người, sức của, đặt lợi ích của tập thể, của đất nước lên hàng đầu, mỗi cá nhân sẵn sàng hi sinh lợi ích cá nhân,... Nhưng nay bối cảnh đã thay đổi. Chính sách hợp tác hoá, quốc hữu hoá tư liệu sản xuất, ăn chung, làm chung, hưởng chung, sở hữu tập thể đã trở nên lỗi thời, lạc hậu. Nó mài mòn động lực cố gắng của mỗi cá nhân. Vì làm ít, làm nhiều, thực hiện có hiệu quả hay không hiệu quả cũng được hưởng thành quả như nhau. Nó cào bằng lợi ích của mỗi người, mỗi gia đình. Nó dẫn đến việc ỷ lại vào tập thể, lười biếng, thiếu sáng tạo, “cha chung không ai khóc”. Kết quả là kéo lùi sự phát triển. Đáng lẽ khi thấy sự việc nơi nơi người ta “khoán chui” ông Xoa phải thâm nhập thực tiễn để tìm nguyên nhân, tham mưu để thay đổi chủ trương, chính sách cho phù hợp. Trái lại, ông suy nghĩ cứng nhắc, áp đặt, máy móc rằng cứ không đúng như chính sách là sai trái (dẫu chính sách đó đã lạc hậu so với thực tiễn). Cho nên nói đến “khoán” là “dị ứng”, cái tên “khoán chui” thể hiện sự kì thị, phân biệt, “dán nhãn”. Không thấy rằng người dân nhờ “khoán chui” mà khá giả, mọi nghĩa vụ nộp cho nhà nước vẫn hoàn thành tốt, mà chỉ đánh giá như thế là “xé rào”, là sai đường lối, là vi phạm. Thấy dân phải ăn xin, đói khổ khi còn trong cơ chế hợp tác ăn chung, làm chung thì chỉ biết trách móc lãnh đạo xã. Nhưng khi thấy dân no nhờ khoán thì lại đùng đùng nổi giận. Thấy dân mang sản phẩm được phân chia của mình đi bán thì cho là “bán chui”. Lấy các chính sách đã lạc hậu so với sự phát triển của thực tiễn để làm “khuôn vàng thước ngọc”, “ép” thực tiễn, cho nên những gì vượt ra ngoài điều đó theo quy luật tất yếu của tự nhiên lập tức sẽ bị quy kết là “Loạn”, “Loạn đến nơi rồi!”. Kì thực, đó không phải là “loạn” mà là sự dũng cảm, tiên phong, lăng nghe và hành động theo thực tiễn. Một suy nghĩ, hành động như thế là duy tâm, là trái với tự nhiên. Tiếng cười trong đoạn trích hướng vào phê phán cái lạc hậu, duy tâm, trái tự nhiên đó để mở đường cho sự phát triển.

- Hậu quả của lối suy nghĩ và hành động duy tâm, trái tự nhiên:

+ Làm cho đất nước mãi nghèo, kéo lùi sự phát triển của đất nước. Điều này được thể hiện ngay trong các minh chứng thực tế từ tác phẩm. Lối làm ăn tập thể “đánh trống ghi tên” đã dẫn đến kết cục là dẫu ruộng đất thẳng cánh cò bay, đất đai bờ xôi ruộng mật, tư liệu sản xuất được cung cấp đầy đủ,... thế mà năng suất lao động kém, sản lượng thu hoạch thấp, dân phải chịu cảnh đói kém, tha hương để xin ăn. Chính bản thân ông Xoa và gia đình cũng có cuộc sống rất khó khăn. Từ Hà Nội về quê, quà ông mang về cho gia đình thực chất là thứ lương thực “cứu đói” mà ông dành dụm, chịu khó tích cóp,... Kết quả của việc “khoán chui” chỉ trong mấy vụ đã cho thấy cuộc sống của người dân tốt lên như thế nào: gia đình ông Bản xây được nhà mới, bà con nông dân no ấm, chăm chút cho mảnh ruộng của mình, thuỷ thủ được đàng hoàng mang sản phẩm dư thừa của mình đi bán tự do, người có nhu cầu có thể tự do mua bán,...

+ Không chỉ như vậy, lối suy nghĩ và hành động đó còn dẫn đến việc làm tha hoá con người. Người ta không thể “ngồi chờ chết” nên buộc phải “xoay xoả để mà sống”. “Có điều rằng cách suy nghĩ như ông đã biến người ta thành kẻ cắp. Người lương thiện nhất là ăn cắp giờ”. Hay như những người thân của ông, những người dân vốn yêu quý, hiểu tình cảm của ông với gia đình, quê hương nhưng cũng không thể nói thật với ông, họ buộc phải chọn cách nói dối, làm “chui”,... Trong khi đó, đáng lẽ người ta phải được “quyền ngẩng cao đầu mà tự hào rằng: Ngoài nghĩa vụ đã đóng góp với nhà nước, với tập thể, còn có phần của chúng tôi. Chúng tôi được quyền hưởng. Thích ăn, thích cho hay đem bán là tuỳ ý”....

- Việc xuất hiện thêm chi tiết “bán chui” của thuỷ thủ bên cạnh chi tiết “khoán chui” của hợp tác xã cho thấy bức tranh rộng lớn của tình hình thực tế. Nó chứng tỏ chính sách đã thực sự lạc hậu, sự bứt phá, “xé rào” của thực tiễn là điều diễn ra phổ biến, rộng khắp, chỉ có những người quan liêu, áp đặt, xa rời thực tiễn mới không nhận ra điều này.

- Chi tiết “bán chui” cá của các thuỷ thủ thúc đẩy sự phát triển tính cách, hành động của nhân vật, làm cho mâu thuẫn kịch lên đến đỉnh điểm buộc phải giải quyết Đó là mâu thuẫn giữa lỗi suy nghĩ áp đặt, máy móc, duy tâm, trái với tự nhiên c ông Xoa với thực tiễn đời sống linh hoạt, sống động, không chịu tuân theo sự “chỉ đạo” sách vở, giáo điều.

- Hiện tượng “khoán chui” một thời đã dần được “ra chỗ sáng” (băng chỉ thị 100 của Ban Bí thư Trung ương Đảng (1981), bằng chính sách “Khoán 10” của Bộ Chính trị), tuy nhiên hiện tượng những con người duy ý chí, quan liêu, áp đặt, cứng nhắc, không quan tâm đến thực tiễn... vẫn còn tồn tại. Tiếng cười trong đoạn trích vẫn tìm thấy đối tượng và phát huy tác dụng của nó trong cuộc sống hôm nay.

- Ví dụ: Trong nông nghiệp là hiện tượng bất chấp thổ nhưỡng, khí hậu, quy luật cung – cầu của thị trường để chọn chăn nuôi, trồng trọt loại con, loại cây nào đó theo “phong trào”. Hoặc chủ trương thu hút nhân tài trong các cơ quan, các địa phương,... mang tính duy ý chí, chỉ để thể hiện lãnh đạo địa phương, cơ quan đã thức thời, trọng dụng nhân tài, nhưng không đầu tư để có môi trường, điều kiện phù hợp cho những người được thu hút có “đất” để dụng võ,...

Giao ước giữa Sai-lốc và An-tô-ni- chứa thông tin không đầy đủ, rõ ràng.

a) Đây là dung dịch độc nhất.

– Cách hiểu 1: Đây là dung dịch rất độc.

– Cách hiểu 2: Đây là dung dịch duy nhất trên thế giới.

b) Áp dụng phương pháp học tập mới là quan trọng.

- Cách hiểu 1: Áp dụng phương pháp học tập / mới là quan trọng. Có thể viết lại thành: Áp dụng phương pháp học tập là rất quan trọng.

- Cách hiểu 2: Áp dụng phương pháp học tập mới / là quan trọng. Có thể viết lại thành: Áp dụng phương pháp học tập hiện đại là rất quan trọng.

c) Cả nhà hát say sưa theo ca sĩ.

- Cách hiểu 1: Cả nhà / hát say sưa theo ca sĩ. Có thể viết lại thành: Cả nhà tôi hát say sưa theo ca sĩ.

- Cách hiểu 2: Cả nhà hát / say sưa theo ca sĩ. Có thể viết lại thành: Cả nhà hát đang say sưa theo ca sĩ.

d) Trong trận đấu bóng, hàng trăm người xem đánh nhau.

- Cách hiểu 1: Trong trận đấu bóng, hàng trăm người xem / đánh nhau. Có thể viết lại thành: Trong trận đấu bóng, hàng trăm cổ động viên đánh nhau.

- Cách hiểu 2: Trong trận đấu bóng, hàng trăm người / xem đánh nhau. Có thể viết lại thành: Trong trận đấu bóng, hàng trăm cổ động viên xem đánh nhau.

a) Anh ta mở khoá, ngồi vào ghế, khởi động xe, mở cửa và lên đường.

Lỗi lô gích thể hiện ở sự mâu thuẫn của hành động: không thể mở khoá, ngồi vào ghế rồi mới mở cửa.

Sửa lại thành: Anh ta mở cửa, ngồi vào ghế, mở khoá, khởi động xe và lên đường.

b) Tôi mới gặp bác ấy hai lần, một lần ở Hội An, một lần vào năm ngoái.

Lỗi lô gích thể hiện ở sự thiếu nhất quán giữa các nội dung trong câu. Hội An là một địa danh còn năm ngoái chỉ thời gian quá khứ.

Sửa lại thành: Tôi mới gặp bác ấy hai lần, một lần ở Hội An, một lần Hà Nội. Hoặc: Tôi mới gặp bác ấy hai lần, một lần cách đây năm năm, một lần vào năm ngoái.

c) Tìm thêm những ví dụ trong thơ của Hồ Xuân Hương, Truyện Kiều, Nguyễn Du, Bà Huyện Thanh Quan... để chứng minh rằng, tiếng Việt từ thế kỉ XVI đã đạt tới độ tinh tế, uyển chuyển.

Lỗi lô gích thể hiện ở sự thiếu nhất quán giữa các nội dung trong câu. Hồ Xuân Hương, Nguyễn Du, Bà Huyện Thanh Quan chỉ tác giả văn học, còn Truyện Kiều chỉ tác phẩm văn học.

Sửa lại thành: Tìm thêm những ví dụ trong thơ của Hồ Xuân Hương, Nguyễn Du, Bà Huyện Thanh Quan... để chứng minh rằng, tiếng Việt từ thế kỉ XVI đã đạt tới độ tinh tế, uyển chuyển.

a) Phim dài chỉ còn ít phút giết chết ngành điện ảnh.

Cách hiểu 1: Phim dài / chỉ còn ít phút giết chết ngành điện ảnh: Phim dài trong một thời gian ngắn nữa sẽ giết chết ngành điện ảnh.

Cách hiểu 2: Phim dài chỉ còn ít phút / giết chết ngành điện ảnh: Phim dài được tóm tắt thành ít phút sẽ giết chết ngành điện ảnh,

b) Bà chủ khách sạn cao nhất Phú Yên vừa được rao bán 500 tỉ là ai?

Cách hiểu 1: Bà chủ khách sạn cao nhất Phú Yên vừa được rao bán 500 tỉ / là ai?: Ai là bà chủ của khách sạn cao nhất Phú Yên vừa được rao bán 500 tỉ?

Cách hiểu 2: Bà chủ khách sạn cao nhất Phú Yên / vừa được rao bán 500 tỷ là ai?: Ai vừa được rao bán 500 tỉ?

c) Sai lầm khi nấu thịt người Việt làm hằng ngày vừa mất chất lại gây ung thư,

- Cách hiểu 1: Sai lầm khi nẩu thịt / người Việt làm hằng ngày vừa mất chất lại gây ung thư.

- Cách hiểu 2: Sai lầm khi nấu thịt người Việt / làm hằng ngày vừa mất chất lại gây ung thư.

Viết báo cáo dự án là nêu lên những kết quả thực hiện các nhiệm vụ trong một dự án học tập đã được giao dưới hình thức một báo cáo.

Để viết bản báo cáo kết quả của bài tập dự án cần phải lưu ý những điều sau:

- Xem lại yêu cầu viết báo cáo ở mục 1. Định hướng (SGK Cánh diều l2)

- Tập hợp thông tin về kết quả thực hiện dự án từ các thành viên đã tham gia làm bài tập dự án.

- Xây dựng dàn ý (đề cương) của báo cáo kết quả bài tập dự án. Dàn ý của báo cáo  có thể trình bày như ví dụ minh hoạ trên đây, cũng có thể có cách trình bày khác, nhưng cần làm nổi bật được kết quả thực hiện các nhiệm vụ trong dự án.

- Viết báo cáo kết quả của bài tập dự án theo dàn ý (đề cương) đã lập và kiểm tra, hoàn thiện báo cáo.

Phần mở đầu

1. Tên báo cáo: Tác động của phương tiện nghe-  nhìn đối với văn hoá đọc trong giới trẻ hiện nay.

2. Mục tiêu: Thấy được tác động tích cực và tiêu cực của phương tiện nghe- nhìn đối với văn hoá đọc trong giới trẻ hiện nay.

II. Phần nội dung:

1. Kết quả thực hiện dự án: Từ các sản phẩm của dự án: ví dụ: Kênh podcast, video sách nói… có thể đưa ra các kết quả về dự án như sau:

- Thói quen đọc của giới trẻ: Đánh giá mức độ quan tâm và thói quen đọc sách của giới trẻ hiện nay. So sánh giữa thói quen đọc trước và sau khi tiếp xúc với phương tiện nghe-nhìn.

- Ảnh hưởng của phương tiện nghe - nhìn đối với văn hoá đọc: Phân tích sự thay đổi trong cách tiếp cận với sách của các đối tượng tham gia nghiên cứu. Nhận xét về tầm ảnh hưởng của phương tiện nghe-nhìn đối với khả năng đọc và thói quen đọc của giới trẻ.

IV. Phần kết luận:

1. Đánh giá kết thúc bài tập dự án:

- Đưa ra nhận định về những thách thức mà văn hoá đọc đang phải đối mặt với sự bùng nổ của phương tiện nghe - nhìn.

- Phân tích cơ hội có thể tận dụng từ sự phát triển của công nghệ và phương tiện truyền thông.

2. Đề xuất giải pháp

- Đề xuất các biện pháp để thúc đẩy văn hoá đọc trong giới trẻ trong bối cảnh ảnh hưởng của phương tiện nghe - nhìn.

- Khuyến khích sự phối hợp giữa các phương tiện nghe - nhìn và văn hoá đọc để tăng cường hiệu quả giáo dục và phát triển cá nhân.

Kết luận cuối cùng: Dựa trên các phân tích và nhận định trên, báo cáo này đã chỉ ra rằng phương tiện nghe - nhìn có tác động sâu sắc đến văn hoá đọc của giới trẻ hiện nay. Việc hiểu rõ về tác động này là cơ sở để đề xuất các biện pháp nhằm cải thiện và phát triển thói quen đọc sách trong cộng đồng trẻ.

Trong kỷ nguyên của sự hội nhập, việc học hỏi nhiều tiếng nước ngoài là một điều rất đáng được khuyến khích, tuy nhiên, việc này lại gây ra một hệ luỵ liên quan đến ngôn ngữ của dân tộc, đó là đánh mất bản sắc dân tộc thông qua ngôn ngữ. Điều đó được nhắc đến rất rõ trong quan niệm: “: chêm xen tiếng nước ngoài trong giao tiếp tiếng Việt là cách để chứng tỏ bản thân đang tích cực hội nhập cuộc sống hiện nay.”. Thứ nhất, việc chêm xen tiếng nước ngoài thay thế cho những từ Tiếng Việt là biểu hiện của sự hoà tan chứ không phải sự hội nhập. Hội nhập là việc chúng ta học hỏi, tiếp thu những cái đẹp của nước bạn chứ không phải chạy theo nước bạn để thay thế những nét văn hoá, cụ thể là ngôn ngữ, ở nước ta. Thứ hai, lạm dụng việc sử dụng tiếng nước ngoài sẽ khiến cho bạn bè quốc tế đánh giá về tiếng Việt. Tại vì, khi chúng ta dung tiếng nước ngoài nhiều hơn tiếng Việt, họ dễ dàng có thể đánh giá chúng ta là do tiếng Việt không có từ ngữ đó nên chúng ta mới phải dung tiếng của họ. Đấy chẳng phải là cơ hội để văn hoá Việt Nam bị mai một dần hay sao? Vì vậy, chúng ta cần chêm xen tiếng nước ngoài đúng lúc, đúng nơi và đúng thời điểm trong giao tiếp để bảo vệ trong sáng của Tiếng Việt.

Các quan niệm nên bác bỏ trong cuộc sống hiện nay là:

- Con gái chỉ nên ở nhà nội trợ.

- Trọng nam khinh nữ.

- Đi học chỉ cần học Toán, Văn, Anh là đủ, các môn khác không quan trọng.

….

Trình bày báo cáo kết quả của bài tập dự án là sử dụng ngôn ngữ kết hợp với các phương tiện như hình ảnh, âm thanh, bản trình chiếu, hành động, cử chỉ,… để báo cáo tóm tắt những kết quả thực hiện các nhiệm vụ được giao trong dự án học tập.

Khi trình bày báo cáo kết quả của bài tập dự án, em cần lưu ý:

- Dựa vào báo cáo kết quả bài tập dự án để chuẩn bị dàn ý cho bài trình bày, tránh viết thành văn,…

- Xác định rõ người nghe báo cáo để có cách trình bày phù hợp.

- Chuẩn bị các sản phẩm của dự án để minh hoạ, làm rõ kết quả của bài tập dự án; sử dụng các phần mềm trình chiếu để làm tăng sức hấp dẫn và hiệu quả bài trình bày.

- Dự kiến trước các câu hỏi hoặc đề nghị của người nghe báo cáo và phương án trả lời.