Đề tham khảo tốt nghiệp THPT môn Ngữ văn 2025 có đáp án - Đề 31

I. ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)

Đọc văn bản sau:

NHÀ MẸ LÊ

(Trích)

(Thạch Lam)

(Lược một đoạn: Đoàn Thôn là một phố chợ tồi tàn với những cảnh đời khác nhau. Trong đó có bảy, tám gia đình tứ xứ xa kéo tới. Người ta gọi mỗi gia đình bằng tên người mẹ: nhà mẹ Lê, nhà mẹ Đối…)

Nhà mẹ Lê là một gia đình một người mẹ với mười một người con. Bác Lê là một người đàn bà quê chắc chắn và thấp bé, da mặt và chân tay nhăn nheo như một quả trám khô. Khi bác mới đến phố, ai ai cũng chú ý đến đám con của bác: mười một đứa, mà đứa lớn mới có mười bảy tuổi! Đứa bé nhất hãy còn bế trên tay.

Mẹ con bác ta ở một căn nhà lá. Chừng ấy người chen chúc trong một khoảng rộng độ bằng hai chiếc chiếu, có mỗi một chiếc giường nan gãy nát. Mùa rét thì trải ổ rơm đầy nhà, mẹ con cùng nằm ngủ trên đó, trông như một cái ổ chó, chó mẹ và chó con lúc nhúc. Đối với người nghèo như bác một chỗ ở như thế cũng tươm tất lắm rồi. Nhưng còn cách kiếm ăn? Bác Lê chật vật, khó khăn suốt ngày cũng không đủ nuôi từng ấy đứa con. Từ buổi sáng tinh sương, mùa nực cũng như mùa rét, bác ta đã phải trở dậy để đi làm mướn cho những người trong làng. Những ngày có người mướn ấy, tuy bác phải làm vất vả, nhưng chắc chắn buổi tối được mấy bát gạo và mấy đồng xu về nuôi lũ con đói đợi ở nhà.

Đó là những ngày sung sướng. Nhưng đến mùa rét, khi các ruộng lúa đã gặt rồi, cánh đồng chỉ còn trơ cuống rạ, dưới gió bấc lạnh như lưỡi dao sắc khía vào da, bác Lê lo sợ, vì không ai mướn bác làm việc gì nữa. Thế là cả nhà nhịn đói, mấy đứa nhỏ nhất: con Tý, con Phún, thằng Hy mà con chị nó bế, chúng nó khóc lả đi mà không có cái ăn. Dưới manh áo rách nát, thịt chúng nó thâm tím lại vì rét như thịt con trâu chết. Bác Lê ôm lấy con trong ổ rơm, để mong lấy cái ấm của mình ấp ủ cho nó.

(Lược phần cuối: Cuộc đời bác Lê cứ trôi qua lặng lẽ như vậy. Cũng có lúc gia đình bác rất vui vẻ, trẻ con nô đùa với nhau, các bà mẹ rủ rỉ trò chuyện… Mấy năm sau, sự kiếm ăn ngày càng trở nên khó khăn. Mùa rét đến, gia đình bác Lê lâm vào cảnh đói ăn. Bác Lê quyết định sang nhà ông Bá xin ít gạo về cho đàn con ăn. Chẳng những không xin được gạo, bác còn bị người nhà ông Bá thả chó cắn máu chảy ròng ròng. Hai hôm sau, bác Lê lên cơn mê sảng rồi chết. Mấy đứa con nhỏ nhà bác Lê mồ côi bơ vơ.)

(Nguồn https://wattpad.com.vn/truyen-ngan-thach-lam)