12 bài tập Giải bài toán bằng cách lập hệ phương trình dạng toán làm chung, làm riêng (hoặc chảy chung, chảy riêng) có lời giải

Đáp án đúng là: B

Gọi x, y lần lượt là thời gian người thợ thứ nhất và thứ hai làm một mình xong công việc (0 < x, y, giờ).

Trong 1 giờ người thứ nhất làm được \(\frac{1}{x}\) công việc, người thứ hai làm được \(\frac{1}{y}\) công việc.

Hai người thợ cùng làm trong 16 giờ thì xong nên ta có phương trình:

\(\frac{1}{x}\) + \(\frac{1}{y}\) = \(\frac{1}{{16}}\) (1)

Người thứ nhất làm trong 3 giờ và người thứ hai làm trong 6 giờ thì được một phần tư công việc nên ta có phương trình: \(\frac{3}{x}\) + \(\frac{6}{y}\) = \(\frac{1}{4}\) (2)

Từ (1) và (2) ta có hệ phương trình: \(\left\{ \begin{array}{l}\frac{1}{x} + \frac{1}{y} = \frac{1}{{16}}\\\frac{3}{x} + \frac{6}{y} = \frac{1}{4}\end{array} \right.\).

Nhân cả hai vế của phương trình (1) với 3 ta được \(\frac{3}{x}\) + \(\frac{3}{y}\) = \(\frac{3}{{16}}\) (3)

Trừ theo vế (2) với (3) ta được \(\frac{3}{y}\) = \(\frac{1}{{16}}\) suy ra y = 48 (thỏa mãn).

Với y = 48 suy ra x = 24 (thỏa mãn).

Vậy thời gian người thợ thứ nhất làm một mình xong công việc là 24 giờ, người thợ thứ hai làm xong công việc là 48 giờ.

Đáp án đúng là: A

Gọi thời gian tổ I hoàn thành công việc riêng là x (x > 0, giờ),

Thời gian tổ II hoàn thành công việc riêng là y (y > 0, giờ)

Trong 1 giờ người thứ nhất làm được \(\frac{1}{x}\) công việc, người thứ hai làm được \(\frac{1}{y}\) công việc.

Trong 1 giờ, cả 2 tổ làm được \(\frac{1}{6}\)  (công việc)

Nên ta có phương trình: \(\frac{1}{x} + \frac{1}{y} = \frac{1}{6}\) (1)

Trong 10 giờ tổ I làm được \(\frac{{10}}{x}\) (công việc).

Sau 2 giờ làm chung thì tổ II được điều đi làm việc khác, tổ I hoàn thành công việc còn lại trong 10 giờ nên ta có phương trình:

\(2\left( {\frac{1}{x} + \frac{1}{y}} \right) + \frac{{10}}{x} = 1\) hay \(2.\frac{1}{6} + \frac{{10}}{x} = 1\) suy ra x = 15 (2)

Từ (1) và (2) ta có hệ phương trình \(\left\{ \begin{array}{l}\frac{1}{x} + \frac{1}{y} = \frac{1}{6}\\x = 15\end{array} \right.\)

Thay x = 15 vào (1) suy ra y = 10 (thỏa mãn).

Vậy tổ I làm một mình hoàn thành công việc là 15 giờ, tổ II làm một mình hoàn thành công việc là 10 giờ.

Đáp án đúng là: B

Gọi x, y là thời gian làm một mình để hoàn thành công việc của người thứ nhất và người thứ hai (0 < x, y, ngày).

Trong 1 ngày người thứ nhất làm được \(\frac{1}{x}\) công việc, người thứ hai làm được \(\frac{1}{y}\) công việc.

Hai công nhân làm chung thì hoàn thành công việc trong 4 ngày nên ta có phương trình:

\(\frac{1}{x} + \frac{1}{y} = \frac{1}{4}\) (1).

Thời gian người thứ nhất làm một mình xong nửa công việc là \(\frac{x}{2}\) ngày.

Thời gian người thứ hai làm một mình xong nửa công việc là \(\frac{y}{2}\) ngày.

Do đó, ta có phương trình \(\frac{x}{2} + \frac{y}{2} = 9\) hay x + y = 18 (2)

Từ (1) và (2) ta có hệ phương trình \(\left\{ \begin{array}{l}\frac{1}{x} + \frac{1}{y} = \frac{1}{4}\\x + y = 18\end{array} \right.\).

Từ phương trình (1) có \(\frac{1}{x} + \frac{1}{y} = \frac{1}{4}\) suy ra \(\frac{{xy}}{{x + y}} = 4\) hay 4(x + y) = xy hay xy = 72.

Thay x = 18 – y vào xy = 72 ta được (18 – y)y = 72 suy ra y² – 18y + 72 = 0.

Suy ra y = 12 hoặc y = 6 (thỏa mãn).

Với y = 12 thì x = 6 .

Với y = 6 thì x = 12 .

Do người thứ nhất làm chậm hơn người thứ hai nên y = 6 và x = 12 thỏa mãn.

Vậy người thứ nhất làm một mình trong 12 ngày, và người thứ hai làm một mình trong 6 ngày thì hoàn thành công việc.

Đáp án đúng là: B

Đổi 1 giờ 12 phút = \(\frac{6}{5}\) giờ, 12 phút = \(\frac{1}{5}\) giờ, 15 phút = \(\frac{1}{4}\) giờ.

Gọi thời gian vòi thứ nhất và vòi thứ hai chảy một mình đầy bể là x, y (x, y > \(\frac{6}{5}\), giờ).

Trong 1 giờ vòi thứ nhất chảy được \(\frac{1}{x}\) bể, vòi thứ hai làm được \(\frac{1}{y}\) bể.

Hai vòi cùng chảy vào một bể thì sau \(\frac{6}{5}\) giờ đầy nên ta có:

\(\frac{1}{x} + \frac{1}{y} = \frac{5}{6}\) (1)

Nếu mở vòi thứ nhất trong 12 phút và vòi thứ hai trong 15 phút thì được \(\frac{{11}}{{60}}\) bể nên ta có phương trình:

\(\frac{1}{{5x}} + \frac{1}{{4y}} = \frac{{11}}{{60}}\) (2)

Từ (1) và (2) ta có hệ phương trình: \(\left\{ \begin{array}{l}\frac{1}{x} + \frac{1}{y} = \frac{5}{6}\\\frac{1}{{5x}} + \frac{1}{{4y}} = \frac{{11}}{{60}}\end{array} \right.\)

Suy ra \(\left\{ \begin{array}{l}\frac{1}{{5x}} + \frac{1}{{5y}} = \frac{1}{6}\\\frac{1}{{5x}} + \frac{1}{{4y}} = \frac{{11}}{{60}}\end{array} \right.\) do đó \(\left\{ \begin{array}{l}\frac{1}{{20y}} = \frac{1}{{60}}\\\frac{1}{{5x}} + \frac{1}{{4y}} = \frac{{11}}{{60}}\end{array} \right.\)

Suy ra y = 3 và x = 2 (thỏa mãn)

Vậy nếu vòi thứ hai chảy một mình thì sau 3 giờ sẽ đầy bể.

Đáp án đúng là: A

Đổi 1 giờ 20 phút = 80 phút

Gọi thời gian vòi thứ nhất và vòi thứ hai chảy một mình đầy bể là x, y (x, y > 80, phút).

Trong 1 phút vòi thứ nhất chảy được \(\frac{1}{x}\) bể, vòi thứ hai làm được \(\frac{1}{y}\) bể.

Nếu hai vòi nước cùng chảy vào một bể không có nước thì bể sẽ đầy 80 phút nên ta có phương trình: \(80.\frac{1}{x} + 80.\frac{1}{y} = 1\) hay \(\frac{1}{x} + \frac{1}{y} = \frac{1}{{80}}\) (1).

Nếu mở riêng vòi thứ nhất trong 10 phút và vòi thứ hai trong 12 phút thì chỉ được \(\frac{2}{{15}}\) bể nước nên ta có phương trình \(\frac{{10}}{x} + \frac{{12}}{y} = \frac{2}{{15}}\) (2)

Từ (1) và (2) ta có hệ phương trình \(\left\{ \begin{array}{l}\frac{1}{x} + \frac{1}{y} = \frac{1}{{80}}\\\frac{{10}}{x} + \frac{{12}}{y} = \frac{2}{{15}}\end{array} \right.\)

Suy ra \(\left\{ \begin{array}{l}\frac{{10}}{x} + \frac{{10}}{y} = \frac{{10}}{{80}}\\\frac{{10}}{x} + \frac{{12}}{y} = \frac{2}{{15}}\end{array} \right.\)

Trừ theo vế hai phương trình của hệ ta được \(\frac{2}{y} = \frac{1}{{120}}\) suy ra y = 240 (thỏa mãn).

Với y = 240 suy ra x = 120 (thỏa mãn).

Vậy nếu chảy một mình thì vòi thứ nhất làm đầy bể sau 120 phút, vòi thứ hai làm đầy bể sau 240 phút.