Đề minh họa tốt nghiệp THPT môn Sinh có đáp án năm 2025 (Đề 75)

Đáp án D

Hướng dẫn:

Nucleotit loại U là đơn phân cấu tạo nên RNA, gồm 3 loại là: tRNA, mRNA, rRNA

Đáp án C

Hướng dẫn:

Qua quá trình giảm phân, trải qua 2 lần phân bào nhưng chỉ có 1 lần nhân đôi ở kì trung gian trước lần phân bào 1 → tạo ra 4 tế bào con có bộ NST đơn bội.

Đáp án C

Hướng dẫn:

Lá cây có màu xanh lục là do hệ sắc tố của lá (chủ yếu là diệp lục a và diệp lục b) hấp thụ các bước sóng ánh sáng trong vùng màu đỏ và xanh tím mạnh, nhưng phản xạ và truyền qua ánh sáng trong vùng màu xanh lục → Mắt chúng ta nhìn thấy lá cây có màu xanh lục.

Đáp án B

Hướng dẫn:

Khi nồng độ \[C{O_2}\]tăng, cường độ ánh sáng tăng, thì cường độ quang hợp cũng tăng dần từ điểm bù ánh sáng đến điểm bão hòa ánh sáng.

Đáp án C

Hướng dẫn:

Cơ quan thoái hoá là những cơ quan đã mất hoặc giảm chức năng so với tổ tiên, thường chỉ còn tồn tại dưới dạng dấu vết trong cơ thể của sinh vật. Những cơ quan nào sau đây là cơ quan thoái hoá ở người là: Xương cùng, ruột thừa, răng khôn, nếp ngang ở vòm miệng.

Đáp án C

Hướng dẫn:

Quần đảo là nơi lý tưởng để hình thành loài mới vì sự cách ly địa lý tương đối giữa các đảo hạn chế sự trao đổi gene giữa các quần thể, từ đó làm tăng khả năng phân hóa di truyền.

Tuy nhiên, khoảng cách không quá lớn giúp các loài có thể di cư qua lại (một cách hạn chế), tạo điều kiện cho sự hình thành loài thông qua quá trình thích nghi với điều kiện sống khác nhau trên từng đảo. Các yếu tố như điều kiện sống riêng biệt, áp lực chọn lọc khác nhau, và đôi khi cả các yếu tố ngẫu nhiên (như phiêu bạt gene) đều góp phần thúc đẩy quá trình hình thành loài mới trên các quần đảo.

Đáp án D

Hướng dẫn:

Vì người số 7 đã nhận allele bị bệnh P từ người số 3. Người số 3 có kiểu gene \({X^{AB}}{X^{aB}}\) hoặc \({X^{Ab}}{X^{aB}}\)

Vì người số 5 nhận giao tử \({X^{Ab}}\) từ người số 2. Người số 8 bị bệnh P nên có kiểu gene \({X^{aB}}Y\) (vì vậy đã nhận giao tử \({X^{aB}}\) từ người số 5). → Kiểu gene của người số 5 là \({X^{Ab}}{X^{aB}}\)

Vì chỉ xác định được kiểu gene của 5 người nam và người nữ số 5.

- Gene nằm trên NST X nên cả 5 người nam đều biết được kiểu gene.

- Trong số các người nữ, biết được KG của người số 5.

- Người số 3 mang allele quy định bệnh P (vì sinh con số 7 bị bệnh P) nhưng chưa thể khẳng định kiểu gene của người số 3.

Nếu bài toán cho biết không có hoán vị gene thì người số 3 có kiểu gene \({X^{AB}}{X^{aB}}\) vì người số 3 sinh ra 2 con trai, trong đó số 6 không bị bệnh nên đã nhận \({X^{AB}}\) từ người số 3. Tuy nhiên, người số 6 này có thể đã nhận giao tử \({X^{AB}}\) từ người số 3 thông qua quá trình hoán vị gene. Do đó, chưa thể biết chính xác kiểu gene của người số 3.

Đáp án B

Hướng dẫn:

A đúng. Cơ thể trên gồm 3 cặp gene dị hợp nên số loại tinh trùng tối đa = \({2^3}\) = 8 loại.

B sai. Vì mặc dù có 5 tế bào cho tối đa số loại giao tử = 5 × 2 = 10 loại tinh trùng. Tuy nhiên, cơ thể này có 3 cặp gene dị hợp nên số loại giao tử luôn < 8 loại.

C. đúng. Loại tinh trùng chứa 3 allele trội chiếm tỉ lệ: \(C_3^2 \times {\left( {\frac{1}{2}} \right)^3} = \frac{3}{8}\). (Vì cặp gene EE luôn cho giao tử chứa E).

D đúng. Loại tinh trùng chứa ít nhất 3 allele trội thì chỉ chứa 3 allele trội hoặc 4 allele trội = \(C_3^2 \times {\left( {\frac{1}{2}} \right)^3} + C_3^3 \times {\left( {\frac{1}{2}} \right)^4} = \frac{3}{8} + \frac{1}{8} = \frac{1}{2}\).

Đáp án A

Hướng dẫn:

Nhân bản vô tính tạo ra nhiều cơ thể có cùng kiểu gene và giống với cơ thể ban đầu

Chọn C

Hướng dẫn:

Gọi A : Máu bình thường; a: Máu khó đông

B : Mắt bình thường; b : Mù màu

Người chồng nhìn màu bình thường nhưng bị bệnh máu khó đông nên có kiểu gene là: \({X^{aB}}Y\)

Người vợ bình thường về 2 tính trạng trên, không mang gene gây bệnh máu khó đông nhưng mang gene gây bệnh mù màu nên có kiểu gene là : \({X^{AB}}{X^{Ab}}\)

→ Con gái của họ có kiểu gene chiếm tỉ lệ là : \(\frac{1}{2}{X^{AB}}{X^{aB}}:\frac{1}{2}{X^{Ab}}{X^{aB}}\)

Chồng của cô con gái đó có kiểu gene là: \({X^{AB}}Y\)

→ Toàn bộ con gái của họ sẽ không bị bệnh

Xác suất sinh con trai = xác suất sinh con gái = \(\frac{1}{2}\)

→ Xác suất sinh con gái bình thường của cặp vợ chồng trẻ trên = \(\frac{1}{2}\)

Con trai của họ luôn lấy giao tử Y từ bố, nên để con trai của họ bình thường về cả 2 bệnh trên thì phải có giao tử \({X^{AB}}\) của mẹ

Nên \(\frac{1}{2}{X^{AB}}{X^{ab}} \to \frac{1}{4}{X^{AB}}\)

Xác suất sinh con trai bình thường \(({X^{AB}}Y)\) là \(\frac{1}{4}({X^{AB}})\). \(\frac{1}{2}(Y) = \frac{1}{8}\).

Xác suất để cặp vợ chồng trẻ đó sinh con (cả trai và gái) không bị 2 bệnh trên là: \(\frac{1}{2} + \frac{1}{8} = \frac{5}{8}\).

Đáp án C

Hướng dẫn:

Các phương pháp nghiên cứu di truyền học người: nghiên cứu phả hệ, nghiên cứu trẻ đồng sinh, nghiên cứu tế bào học, nghiên cứu phân tử...

Để xác định tính trội lặn, nằm trên NST thường hay NST giới tính di truyền theo quy luật nào, người ta sử dụng phương pháp nghiên cứu phả hệ: Nghiên cứu sự di truyền của một tính trạng qua những người có quan hệ họ hàng.

Đáp án

Hướng dẫn:

- Nucleic acid có 2 loại là DNA và RNA. Phân tử Nucleic acid này được cấu tạo bởi 4 loại đơn phân là A, U, G, C chứng tỏ nó là RNA chứ không phải là DNA.

- Ở phân tử RNA này, số lượng nucleotide loại A không bằng số lượng nucleotide loại U và số lượng nucleotide loại G không bằng số lượng nucleotide loại X chứng tỏ phân tử RNA này có cấu trúc mạch đơn.

Vật chất di truyền có đơn phân loại U thì đó là RNA, có đơn phân loại T thì đó là DNA. Vật chất di truyền có cấu trúc mạch kép thì A = T, G = C (hoặc A = U, G = C).

Ví dụ: Trong quần thể sâu ăn lá cây đã tồn tại sẵn đột biến, kiểu gene quy định màu sắc xanh lục, màu nảy tỏ ra thích nghi trong môi trường sống có màu xanh => Kiểu gene được chọn lọc tự nhiên giữ lại

Đáp án

Cơ thể có cặp NST đồng dạng có kí hiệu AaBbDd giảm phân cho 8 loại giao tử.

1 tế bào sinh dục đực giảm phân không có hiện tượng trao đổi chéo xảy ra thì thực tế cho 2 loại giao tử (trong số 8 loại giao tử trên).

- Gọi tần số allele A, a, \({a_1}\), lần lượt là x, y, z.

Quần thể đang ở trạng thái cân bằng di truyền nên có cấu trúc dạng:

\({(xA + ya + z{a_1})^2} = 1 \to {x^2}AA + {y^2}aa + {z^2}{a_1}{a_1} + 2xyAa + 2xzA{a_1} + 2yza{a_1} = 1\)

- Con trắng (\({a_1}{a_1}\)) = 1% → Tần số allele \({a_1}\) = z = 0,1. Con xám = aa + \(a{a_1}\) = \({y^2}\) + 2yz = 0,24 \( \to {y^2}\) + 2. 0,1. y – 0,24 = 0 \( \to \) y = 0,4 \( \to \) x = 0,5.

Các con thân xám của quần thể gồm: 0,16 aa + 0,08 \(a{a_1}\) = 0,24.

Chia lại tỉ lệ, ta có: \(\frac{2}{3}aa + \frac{1}{3}a{a_1} = 1\)

\( \to \) Tần số allele là: a = \(\frac{5}{6}\); \({a_1}\) = \(\frac{1}{6}\)

Cho ngầu phối : \(\left( {\frac{5}{6}a:\frac{1}{6}{a_1}} \right) \times \left( {\frac{5}{6}a:\frac{1}{6}{a_1}} \right) = \frac{{35}}{{36}}aa:\frac{1}{{36}}{a_1}{a_1}\).

Ruồi thân xám, cánh dài, mắt đỏ lai với nhau cho ra ruồi thân đen, cánh ngắn, mắt trắng nên bố mẹ đem lai đều dị hợp tất cả các cặp gene.

Ta xét phép lai về tính trạng màu mắt:

\({X^D}{X^d} \times {X^D}Y\) → 3 mắt đỏ : 1 mắt trắng.

Tỉ lệ kiểu hình thân đen, cánh cụt, mắt trắng aabbdd = 2,5%

⇒ Tỉ lệ thân đen, cánh cụt aabb = 2,5% × 4 = 10% = 0,2ab × 0,5ab (Do ở ruồi giấm hoán vị gene chỉ xảy ra ở giới cái).

Tỉ lệ giao tử ab ở giới cái là 0,2 < 0,25 → Đây là giao tử hoán vị nên kiểu gene ở giới cái là \(\frac{{Ab}}{{aB}}\) tần số hoán vị gene là 0,4.

Ta có phép lai: \(\frac{{Ab}}{{aB}}{X^D}{X^d} \times \frac{{Ab}}{{ab}}{X^D}Y\).

Tỉ lệ thân xám, cánh dài A_B_ = 0,5 + (aabb) = 0,5 + 0,1 = 0,6.

Tỉ lệ kiểu hình thân xám, cánh dài, mắt đỏ ở \({F_1}\) là: A_B_D_ = 0,6 × 0,75 = 0,45.

Tỉ lệ sinh sản = số cá thể mới được sinh ra/tổng số cá thể ban đầu.

- Số cá thể vào cuối năm thứ nhất là: 0,25 × 5000 = 1250 cá thể

- Số lượng cá thể vào cuối năm thứ 2 là 1350 cá thể.

- Mật độ cá thể ở năm thứ 2 là: 1350 : 5000 = 0,27

Đáp án D

Hướng dẫn:

Chọn lọc chống lại allele lặn chậm hơn quá trình chọn lọc chống lại allele trội vì allele lặn thường tồn tại bên cạnh allele trội tương ứng và bị allele trội lấn át nên không biểu hiện ra kiểu hình do đó không bị chọn lọc tự nhiên tác động, chỉ khi ở trạng thái đồng hợp lặn chúng mới chịu tác động của chọn lọc tự nhiên. Qua giao phối, các allele lặn được phát tán trong quần thể, còn với allele trội sẽ biểu hiện ngay ra kiểu hình và bị tác động của chọn lọc tự nhiên. Nếu allele trội là allele có hại thì sẽ bị chọn lọc tự nhiên đào thải ngay sau 1 thế hệ.

Đáp án D

Hướng dẫn:

Xét các phát biểu của đề bài:

A đúng. Chọn lọc tự nhiên là nhân tố quy định chiều hướng và nhịp điệu quá trình tiến hóa. Áp lực chọn lọc tự nhiên càng mạnh thì quá trình hình thành đặc điểm thích nghi càng nhanh và ngược lại.

B đúng. Áp lực của quá trình đột biến càng lớn thì tốc độ biến đổi tần số các allele bị đột biến càng nhanh và ngược lại.

C đúng.

D sai vì chọn lọc tự nhiên chỉ tác động trực tiếp vào kiểu hình, qua đó sàng lọc kiểu gene, tần số allele sẵn có trong quần thể chứ không tạo ra các allele mới. Các allele mới chỉ có thể tạo ra bằng đột biến gene.

Đáp án A

Hướng dẫn:

A. Sai. Vì mặc dù chó sói săn mồi nai sừng tấm nhiều hơn, nhưng điều này không có nghĩa là chó sói hoàn toàn ăn thịt nai sừng tấm. Nai sừng tấm vẫn tồn tại dù có sự suy giảm số lượng, và không bị sói tiêu diệt hoàn toàn.

B. Đúng. Vì: Nai sừng tấm và bò rừng cùng sử dụng có làm thức ăn nên nó có mối quan hệ với nhau qua nguồn thức ăn.

C. Đúng. Do nai sừng tấm và bò rừng sử dụng chung nguồn thức ăn nên có sự cạnh tranh nhau về thức ăn.

D. Đúng. Khi không có chó sói, thì vật ăn thịt nai sừng tấm không có. Khi đó sự tăng trưởng của quần thể nai sừng tấm phụ thuộc vào nguồn số là cỏ.

Đáp án B

Hướng dẫn:

A. Đúng. Vì nai sừng tấm bị chó sói săn mồi nhiều hơn, và đồng thời quần thể bò rừng tăng lên có thể tiêu thụ thêm thảm thực vật, gây thêm áp lực lên nguồn thức ăn của nai.

B. Sai. Vì trong những năm đầu tiên cả bò và nai đều giảm chứng tỏ sói ăn cả nai lẫn bò → áp lực lên bò ko giảm nhưng sau đó số lượng nai giảm làm giảm áp lực cạnh tranh lên bò rừng nên số lượng bò rừng tăng.

C. Đúng. Vì cả nai sừng tấm và bò rừng đều là động vật ăn cỏ, và có thể cạnh tranh về nguồn thức ăn (thực vật) trong môi trường chung.

D. Đúng. Vì khi có chó sói, nai sừng tấm suy giảm số lượng làm bì rừng có nguồn thức ăn nhiều hơn nên số lượng bò rừng tăng.

Đáp án C

Hướng dẫn:

A. Đúng.

B. Đúng.

C. Sai. Vì: Màu sắc của rắn là đặc điểm thích nghi kiểu hình của rắn với môi trường sống.

D. Đúng.

Đáp án D

Hướng dẫn:

A. Đúng. Vì trên đất liền (Ohio và Ontario), rắn có dải màu dày chiếm ưu thế, có thể giúp chúng ngụy trang tốt hơn trong môi trường đầm lầy. Trong khi đó, rắn trên các đảo chủ yếu sống ở bờ đá, nơi mà không có dải hoặc dải trung gian có thể là một lợi thế trong việc ẩn nấp.

B. Đúng. Vì chọn lọc tự nhiên hoạt động dựa trên kiểu hình, và qua thời gian, những cá thể có kiểu hình phù hợp hơn với môi trường sống sẽ có khả năng sinh sản cao hơn, gián tiếp thay đổi tần số allele trong quần thể.

C. Đúng. Vì dựa trên sự khác biệt rõ ràng về tỷ lệ các kiểu màu sắc giữa các quần thể trên đất liền và đảo, có thể kết luận rằng tần số allele và thành phần kiểu gene của các quần thể này khác nhau do chọn lọc tự nhiên và điều kiện môi trường khác nhau.

D. Sai. Vì điều kiện địa lý có thể góp phần tạo nên sự khác biệt do các quần thể bị cô lập, nhưng chính chọn lọc tự nhiên dựa trên môi trường sống mới là yếu tố trực tiếp tác động lên sự thay đổi trong vốn gene và kiểu hình.

Sai. Vì:

Do đó phép lai: AAaaBbbbDDdd × AaaaBBbbDddd

Vậy số kiểu gene tối đa là \({4^3}\) = 64; kiểu hình: 7 × 2 = 14

Sai. Cây cao 110 cm có các kiểu gene: AAaabbbbdddd + AaaaBbbbdddd + aaaaBBbbdddd =

\(\frac{5}{{12}} \times \frac{1}{{12}} \times \frac{1}{{12}} + \frac{5}{{12}} \times \frac{5}{{12}} \times \frac{1}{{12}} + \frac{1}{{12}} \times \frac{5}{{12}} \times \frac{1}{{12}} = \frac{{35}}{{1728}}\).

Sai. Vì: Số kiểu hình nhiều nhất có thể được tạo ra từ hai tính trạng trên là 9 × 2 = 18.

Sai. Vì: Chim ăn thịt cỡ lớn ngoài nguồn thức ăn là động vật ăn rễ cây ra nó còn ăn chim sâu và chim ăn hạt, còn rằn và thú ăn thịt chỉ ăn động vật ăn rễ cây nên khi động vật ăn rễ cây bị giảm mạnh, chim ăn thịt có thể có nguồn thức ăn khác trong khi rắn và thú ăn thịt không có, vì vậy giữa rắn và thú ăn thịt sẽ cạnh tranh gay gắt hơn so với giữa chim ăn thịt và rắn.

Sai. Vì: Ổ sinh thái được hình thành bởi tổ hợp các giới hạn sinh thái mà ở đó tất cả các nhân tố sinh thái quy định sự tồn tại và phát triển ổn định lâu dài của loài. Mỗi loài có một giới hạn sinh thái về các nhân tố sinh thái khác nhau nên không có loài nào có ổ sinh thái trùng nhau hoàn toàn.

Đúng. Vì: Chuỗi thức ăn dài nhất trong lưới thức ăn này có tối đa 4 mắt xích đó là: Cây => côn trùng cánh cứng ăn vỏ cây => chim sâu => chim ăn thịt cỡ lớn.

Sai. Vì: Chim ăn thịt không ăn cây nên không thể là bậc dinh dưỡng cấp 2.

Đúng. Vì: Trong phân có mỡ đã được tiêu hoá chứng tỏ giai đoạn tiêu hoá diễn ra bình thường, mà giai đoạn hấp thu bị rối loạn.

Sai. Vì: Gluten phá huỷ nhung mao như một phản ứng miễn dịch hoặc dị ứng.

Nhung mao bị cùn đi hoặc biến mất làm cho diện tích hấp thu của ruột giảm rất nhiều.

Sai. Vì: Nếu không được điều trị, sự hấp thu các chất bị rối loạn dẫn đến suy dinh dưỡng, bị nhuyễn xương (do thiếu Canxi), rối loạn đông máu (do thiếu vitamino K), thiếu máu hồng cầu to - thiếu máu ác tính (do thiếu vitamino B12 và acid folic).

Đúng. Vì: Theo hình trên nếu cả 3 enzym hoạt động thì sắc tố Đỏ tươi và sắc tố đỏ nâu được hình thành.

Enzyme 1 tạo thành hợp chất trung gian

Enzyme 2 dạng trung gian thành sắc tố đỏ tươi

Enzyme 3 tạo thành chất trung gian thành sắc tố đỏ nâu

Sai. Vi: Enzyme1 tạo thành hợp chất trung gian, nếu hợp chất trung gian không được hình thành thì sẽ không có cơ hội tạo ra các chất màu khác.

Sai. Vi: Enzyme1 tạo thành hợp chất trung gian,

Enzyme 2 dạng trung gian thành sắc tố đỏ tươi

Enzyme 3 tạo thành chất trung gian thành sắc tố sephia

Đúng. Vi: Nếu enzym 2 không hoạt động thì không có sự hình thành Sắc tố đỏ tươi. Vì vậy, đôi mắt sephia được hình thành.